Wprowadzenie

Odnawialne źródła energii (OZE) stają się coraz bardziej popularne w Polsce, nie tylko ze względu na rosnącą świadomość ekologiczną, ale także z powodu wzrostu cen energii elektrycznej i cieplnej. Inwestycje w OZE, takie jak fotowoltaika, pompy ciepła czy magazyny energii, mogą znacząco obniżyć rachunki za energię, zwiększyć niezależność energetyczną oraz przyczynić się do redukcji emisji CO2.

Choć początkowe koszty takich inwestycji mogą być wysokie, w Polsce dostępnych jest wiele programów dofinansowania, które mogą znacząco obniżyć te koszty i skrócić okres zwrotu inwestycji. W tym artykule przedstawimy najważniejsze programy dotacji na OZE dostępne w 2023 roku, ich warunki, kwoty dofinansowania oraz proces aplikacji.

Program "Czyste Powietrze"

"Czyste Powietrze" to flagowy program rządowy, którego celem jest poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych.

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest do właścicieli lub współwłaścicieli jednorodzinnych budynków mieszkalnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Co można dofinansować?

W zakresie OZE program obejmuje dofinansowanie do:

  • Pomp ciepła (powietrznych i gruntowych)
  • Kotłów na biomasę
  • Instalacji fotowoltaicznych (tylko w połączeniu z wymianą źródła ciepła)
  • Kolektorów słonecznych

Wysokość dofinansowania

Program "Czyste Powietrze" oferuje dofinansowanie w trzech progach:

  • Podstawowy poziom dofinansowania - do 30% kosztów kwalifikowanych, maksymalnie 20 000 zł dla gospodarstw o dochodzie rocznym do 100 000 zł
  • Podwyższony poziom dofinansowania - do 60% kosztów kwalifikowanych, maksymalnie 32 000 zł dla gospodarstw o miesięcznym dochodzie do 1 564 zł/osobę (gospodarstwo wieloosobowe) lub 2 189 zł (gospodarstwo jednoosobowe)
  • Najwyższy poziom dofinansowania - do 90% kosztów kwalifikowanych, maksymalnie 69 000 zł dla gospodarstw o miesięcznym dochodzie do 900 zł/osobę (gospodarstwo wieloosobowe) lub 1 260 zł (gospodarstwo jednoosobowe)

Jak złożyć wniosek?

Wnioski można składać:

  • Online - poprzez Portal Beneficjenta dostępny na stronie właściwego WFOŚiGW lub portal gov.pl
  • Osobiście - w siedzibie właściwego terytorialnie WFOŚiGW lub gminy, która przystąpiła do realizacji programu
  • Listownie - przesyłając wypełniony wniosek do właściwego WFOŚiGW

Program "Mój Prąd"

"Mój Prąd" to program skierowany do gospodarstw domowych, które wytwarzają energię elektryczną na własne potrzeby za pomocą instalacji fotowoltaicznych. Program jest realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest do osób fizycznych wytwarzających energię elektryczną na własne potrzeby, które mają zawartą umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Co można dofinansować?

W piątej edycji programu "Mój Prąd" (obowiązującej w 2023 roku) można otrzymać dofinansowanie do:

  • Zakupu i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznej (PV) o mocy 2-10 kW
  • Zakupu i montażu magazynu energii elektrycznej
  • Zakupu i montażu magazynu ciepła
  • Zakupu i montażu systemu zarządzania energią

Wysokość dofinansowania

W piątej edycji programu "Mój Prąd" można otrzymać dofinansowanie w wysokości:

  • Do 6 000 zł dla instalacji PV bez dodatkowych elementów
  • Do 7 000 zł dla instalacji PV z dodatkowym elementem (np. magazyn energii, magazyn ciepła lub system zarządzania energią)
  • Do 25 000 zł dla instalacji PV z magazynem energii elektrycznej i wybranym innym elementem (np. magazyn ciepła lub system zarządzania energią)

Dotacja nie może pokrywać więcej niż 50% kosztów kwalifikowanych.

Jak złożyć wniosek?

Wnioski w programie "Mój Prąd" składa się wyłącznie drogą elektroniczną poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie NFOŚiGW. Do złożenia wniosku potrzebny jest Profil Zaufany.

Program "Moje Ciepło"

"Moje Ciepło" to program dotacji do pomp ciepła w nowych budynkach jednorodzinnych o podwyższonym standardzie energetycznym. Program jest realizowany przez NFOŚiGW.

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest do osób fizycznych – właścicieli lub współwłaścicieli nowych jednorodzinnych budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym (o zapotrzebowaniu na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji nie większym niż 50 kWh/(m² × rok)).

Program obejmuje budynki, dla których wystąpienie o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie budowy miało miejsce po 1 stycznia 2021 r.

Co można dofinansować?

Dofinansowanie obejmuje zakup i montaż pomp ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) w nowych budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.

Wysokość dofinansowania

Wysokość dotacji wynosi:

  • Do 30% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 21 000 zł) dla pomp ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej
  • Do 45% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 28 500 zł) dla pomp ciepła typu solanka/woda, woda/woda lub bezpośrednie odparowanie w gruncie/woda

Dla beneficjentów uprawnionych do podwyższonego poziomu dofinansowania w programie "Czyste Powietrze" intensywność dofinansowania wynosi odpowiednio 45% i 60%.

Jak złożyć wniosek?

Wnioski o dofinansowanie należy składać przez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie NFOŚiGW.

Ulga termomodernizacyjna

Ulga termomodernizacyjna to preferencja podatkowa, która umożliwia odliczenie od dochodu wydatków poniesionych na termomodernizację budynków jednorodzinnych. Nie jest to bezpośrednia dotacja, ale forma wsparcia finansowego poprzez system podatkowy.

Kto może skorzystać?

Z ulgi mogą skorzystać podatnicy płacący PIT, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych.

Co można odliczyć?

W ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć wydatki na:

  • Zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej
  • Zakup i montaż pompy ciepła
  • Zakup i montaż kolektorów słonecznych
  • Zakup i montaż magazynów energii
  • Inne materiały i urządzenia związane z termomodernizacją (np. ocieplenie, wymiana okien, drzwi, itp.)

Wysokość ulgi

Maksymalna kwota odliczenia wynosi 53 000 zł na podatnika, niezależnie od liczby posiadanych nieruchomości. Odliczeniu podlegają wydatki poniesione w okresie realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które nie zostały dofinansowane z innych źródeł (np. dotacji).

Jak skorzystać z ulgi?

Aby skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, należy:

  • Zachować faktury potwierdzające poniesione wydatki (VAT lub imienne faktury bez VAT)
  • Wypełnić załącznik PIT/O w rocznym zeznaniu podatkowym
  • Zakończyć inwestycję w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek

Agroenergia

Program "Agroenergia" skierowany jest do rolników i ma na celu zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych w sektorze rolniczym.

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest do:

  • Osób fizycznych będących właścicielami lub dzierżawcami nieruchomości rolnych o powierzchni od 1 ha do 300 ha
  • Osób prawnych będących właścicielami lub dzierżawcami nieruchomości rolnych o powierzchni od 1 ha do 300 ha

Co można dofinansować?

Program obejmuje dofinansowanie do następujących instalacji:

  • Instalacje fotowoltaiczne o mocy od 10 kW do 500 kW
  • Instalacje wiatrowe o mocy od 10 kW do 500 kW
  • Pompy ciepła o mocy od 10 kW do 500 kW
  • Magazyny energii elektrycznej
  • Magazyny ciepła

Wysokość dofinansowania

Program "Agroenergia" oferuje dofinansowanie w formie dotacji w wysokości:

  • Do 20% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 400 000 zł) dla instalacji o mocy od 10 kW do 500 kW
  • Do 25% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 200 000 zł) dla instalacji hybrydowych (łączących różne źródła OZE)
  • Do 40% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 20 000 zł) dla magazynów energii

Jak złożyć wniosek?

Wnioski o dofinansowanie należy składać poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie NFOŚiGW.

Program "Energia dla wsi"

"Energia dla wsi" to nowy program dedykowany społecznościom wiejskim, wspierający rozwój lokalnych źródeł energii odnawialnej i tworzenie spółdzielni energetycznych.

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest do:

  • Spółdzielni energetycznych
  • Jednostek samorządu terytorialnego na terenach wiejskich
  • Rolników i przedsiębiorców działających na terenach wiejskich

Co można dofinansować?

W ramach programu można uzyskać dofinansowanie do:

  • Budowy instalacji OZE (fotowoltaika, biogazownie, małe elektrownie wodne, magazyny energii)
  • Tworzenia i rozwoju spółdzielni energetycznych
  • Budowy sieci dystrybucyjnych dla spółdzielni energetycznych

Wysokość dofinansowania

Wysokość dofinansowania zależy od typu beneficjenta i rodzaju inwestycji, ale może wynosić nawet do 65% kosztów kwalifikowanych. Szczegóły dotyczące kwot dofinansowania są określane w konkretnych naborach wniosków.

Jak złożyć wniosek?

Program jest realizowany przez NFOŚiGW. Wnioski składa się za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD) w terminach określonych w poszczególnych naborach.

Dotacje gminne i regionalne

Oprócz programów ogólnokrajowych, wiele gmin i regionów oferuje własne programy dofinansowania do OZE. Często są one komplementarne do programów krajowych, co pozwala na uzyskanie jeszcze większego wsparcia finansowego.

Rodzaje wsparcia

Wsparcie może obejmować:

  • Dotacje do instalacji fotowoltaicznych
  • Dotacje do pomp ciepła
  • Dotacje do wymiany źródeł ciepła
  • Programy parasolowe (gmina jako beneficjent pozyskuje środki i dystrybuuje je wśród mieszkańców)

Jak znaleźć lokalne programy?

Informacje o lokalnych programach dofinansowania można znaleźć:

  • Na stronach internetowych urzędów gmin i miast
  • W Biuletynach Informacji Publicznej
  • W lokalnych punktach informacyjnych
  • Na stronach internetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Warto regularnie sprawdzać te źródła, ponieważ programy lokalne często mają ograniczone budżety i krótkie terminy składania wniosków.

Jak efektywnie łączyć różne formy wsparcia?

Aby zoptymalizować finansowanie inwestycji w OZE, warto rozważyć łączenie różnych dostępnych form wsparcia. Należy jednak pamiętać, że niektóre programy wykluczają się wzajemnie lub ograniczają możliwość podwójnego finansowania tych samych kosztów.

Możliwe kombinacje

  • Program "Mój Prąd" + ulga termomodernizacyjna (dla kosztów nieobjętych dotacją)
  • Program "Czyste Powietrze" + lokalne programy gminne (jeśli gmina dopuszcza takie połączenie)
  • Program "Moje Ciepło" + fotowoltaika z programu "Mój Prąd" (różne elementy systemu)

Na co zwrócić uwagę?

Przed złożeniem wniosków o dofinansowanie warto:

  • Dokładnie sprawdzić regulaminy wszystkich interesujących nas programów
  • Zwrócić uwagę na wykluczenia i ograniczenia dotyczące łączenia różnych form wsparcia
  • Skonsultować się z doradcą energetycznym lub specjalistą ds. dotacji
  • Zaplanować inwestycję tak, aby maksymalnie wykorzystać dostępne wsparcie finansowe

Podsumowanie

Rok 2023 przynosi wiele możliwości dofinansowania inwestycji w odnawialne źródła energii. Dostępne programy oferują wsparcie dla różnych grup odbiorców, zarówno właścicieli domów jednorodzinnych, jak i rolników czy społeczności wiejskich.

Przy podejmowaniu decyzji o inwestycji w OZE warto:

  • Dokładnie przeanalizować dostępne programy dofinansowania
  • Sprawdzić, czy spełniamy kryteria kwalifikacji do poszczególnych programów
  • Rozważyć możliwość łączenia różnych form wsparcia
  • Zwrócić uwagę na terminy składania wniosków i dostępność środków
  • Skorzystać z profesjonalnego doradztwa w zakresie doboru odpowiedniego systemu OZE i optymalizacji finansowania

Dofinansowanie może znacząco obniżyć koszty inwestycji w OZE, skrócić okres zwrotu i uczynić te technologie bardziej dostępnymi dla szerszego grona odbiorców. W rezultacie przyczyni się to do zwiększenia udziału źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym Polski i redukcji emisji CO2.

Skontaktuj się z nami